ABD Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon, 2020 mali yılında 175,8 milyar dolarlık silah satışı gerçekleştirildiğini duyurdu. Bu yılki toplam silah satışı, bir önceki döneme kıyasla yüzde 2,8’lik bir artışa tekabül ediyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi-Askeri İşlerden Sorumlu Müsteşarı Clarke Cooper ve Pentagon'a bağlı Savunma Güvenlik ve İşbirliği Ajansı Direktörü Heidi Grant, Savunma Bakanlığında düzenledikleri ortak brifingde silah satış rakamlarıyla ilgili detayları açıkladı. Paylaşılan verilere göre toplam silah satışının 50,78 milyar dolarlık kısmı hükümetler arası “yabancı askeri satış,” 124,3 milyar dolarlık bölümü de “doğrudan ticari satış” olarak gerçekleştirildi. ABD 2019 mali yılında toplam 170,09 milyar dolarlık askeri satış yapmıştı. 2020’de gerçekleştirilen toplam satış miktarı ulaşılan en yüksek ikinci satış rakamı oldu. 2018 mali yılında toplam askeri satış miktarı rekor seviye olan 192,3 milyar dolar olarak açıklanmıştı.

Açıklamaya göre bu yıl ABD’nin doğrudan silah satış rakamları artış gösterirken, Dışişleri Bakanlığı ve Kongre’den onay gerektiren Yabancı Askeri Satış Programı çerçevesindeki satışların ise %8 oranında gerileyerek 50,7 milyar dolara düştüğü belirtildi. 2020 ABD dolar değeri baz alınarak hesaplandığında Trump döneminde yıllık ortalama yabancı askeri satış rakamı 57,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. 8 yıllık Obama döneminde satış ortalaması yıllık 53,9 milyar dolar olmuştu. Satışlardaki artışta Trump’ın 2018 yılında başlattığı “Amerikan malı alın” kampanyası, Amerikalı yetkilileri, ABD silah endüstrisinin yurt dışındaki işlerini artırmalarında daha fazla rol almaya teşvik etmesi ve silah transfer politikasında reform yaparak silah satışlarındaki kısıtlamaları hafifletmesinin etkili olduğu belirtiliyor.

2020'deki en büyük yabancı askeri satış olarak Japonya ile imzalanan 23,11 milyar dolar karşılığında 105 adet F-35 anlaşması öne çıkarken, Fas'a 4,25 milyar dolarlık AH-64E helikopter satışı ile İsrail'e 3 milyar dolarlık havacılıkla ilgili satışı ikinci ve üçüncü sırada yer aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın satış onayı verdiği silahlar arasında Birleşik Arap Emirlikleri’ne 18 adet MQ-9B İHA, zırhlı araçlar, Tayvan’a 100 adet Harpoon hava savunma sistemi, Mısır’a Erken Uyarı Sistemi ve Apache helikopterleri, İsviçre’ye F-35 Lightning II satışı da bulunuyor.

Siyasi-askeri işlerden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Clark Cooper, Trump yönetiminin 10 Kasım'da açıkladığı ve ABD Kongresi’nin onayını bekleyen Birleşik Arap Emirlikleri'ne F-35 satışının gerçekleşmesi durumunda, bu satışın, Japonya ile birlikte ABD tarihinde tek kalemdeki en büyük silah satışlarından biri olacağını vurguladı. Cooper, Kongre’nin 11 Aralık'a kadar vakti olduğunu, bu sürenin sonunda BAE'ye F-35'leri satmak istediklerini ve bu ülkenin söz konusu silahları nasıl kullanacağı konusunda kamuoyunda var olan endişeleri giderecek tüm tedbirleri aldıklarını belirtti. ABD'nin yabancı bir ülkeye sattığı silahların siviller üzerinde kullanılmasını engelleyebilmek için ilgili ülkelerle yakın çalıştıklarını ve satıştan sonra da silahların kullanımını takip ettiklerini ifade eden Cooper, BAE için de aynı durumun söz konusu olduğunu söyledi. Halihazırda, ABD Senatosunda BAE'ye F-35 dahil 23 milyar doları aşkın 4 paket silah satışını içeren Dışişleri Bakanlığı onayına karşı 4 karar tasarısı mevcut bulunuyor ancak bu girişimler şimdilik başarısız olmuş görünüyor.

Kongre'nin BAE'ye F-35 satışına karşı çıktığına ilişkin bir soruya cevap veren Cooper, satış değerlendirmesinin gelişmelere göre yapıldığını ve İsrail ile yapılan anlaşmanın BAE ve bölge ülkelerinde bir değişim etkisini beraberinde getirdiğini savundu. Satış onayının ABD'nin, İsrail'in askeri niteliksel üstünlüğünün korunmasına yönelik bağlılığına zarar vermeyeceğini ifade eden Cooper, “Kongre ile görüşmelere devam ediyoruz. Onların ortaya koydukları kaygıları dikkate almaya devam ediyoruz ve bu satışların zorunluluğu ve faydaları konusunu tam anlamalarını sağlamak istiyoruz.” ifadelerini kullandı. Türkiye’ye silah satışlarının durdurulmasıyla ilgili bir soruya cevap veren yetkililer detaylara girmekten kaçınarak Kongre tarafında Türkiye’ye silah satışının durdurulması yönünde bir karar olduğunu belirttiler.