Eski Başkan Donald Trump’ın devlete başkaldırıyı teşvik ettiği iddiasıyla görevden azledilmesini öngören madde, resmi olarak Senato’ya gönderildi. Temsilciler Meclisi, 6 Ocak 2021 tarihinde çıkan olaylardan Trump’ı sorumlu tutmuş ve hızlı bir şekilde başlattığı azil sürecinde Trump’ın ikinci kez azil sürecine tabi ilk başkan olarak tarihe geçmesini sağlamıştı. Temsilciler Meclisi’nde azil yargılamalarında savcı olarak görev yapacak olan azil süreci menejerleri, pazartesi günü Senato’da Trump’ın azledilmesini öngören maddeyi sundu ve azil yargılamalarının başlaması için gerekli adım atılmış oldu. Senato’daki duruşmalar sonrasında Trump’ın, suçlu bulunması için senatörlerin üçte ikisinin  (67 senatör) azli yönünde oy vermesi gerekiyor. 

Trump’ın ilk azil sürecinde Senato’daki duruşmaları Anayasa Mahkemesi Başkanı John Roberts yönetmişti ancak Trump görevde olmadığı için yargılamaya en kıdemli Demokrat senatör Patrick Leahy başkanlık edecek. Anayasa’nın ilgili hükmünde “ABD Başkanı yargılandığında Anayasa Mahkemesi Başkanı duruşmalara başkanlık eder” ifadesi yer alıyor. Trump, artık başkan olmadığı için Mahkeme Başkanı Roberts’ın başkanlık etme zorunluluğu kalmıyor. Senato Çoğunluk ve Azınlık Liderlerinin anlaştığı üzere Trump’ın azil yargılama süreci 9 Şubat 2021 tarihinde başlayacak. Bu yargılama sonucunda Senato üyeleri, Trump’ın 6 Ocak 2021 tarihinde Kongre binasında yaşanan şiddet olaylarından dolayı isyana teşvik suçundan sorumlu olup olmadığına karar verecek. 

Demokratlar geçtiğimiz sene yürütülen azil yargılamalarında tanık çağrılması için ciddi baskı kurmuştu. Gerekli çoğunluk bulunmadığı için tanık çağrılması talebi Senato tarafından kabul edilmemiş ve Senato’daki yargılamalar kısa sürede sonra ermişti. Demokratlar, geçtiğimiz sene tanık çağrılmamasından yakınmasına rağmen bu sene yürütülen azil yargılamalarında tanık çağırıp çağırmama konusunda kararsız. Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer, önümüzdeki haftalarda yapılması planlanan yargılamaların görece daha hızlı olacağını ve tanık dinlenmesine gerek olmadığını belirten bir açıklama yaptı. Senato’nun azınlık ve çoğunluk liderlerinin tanık çağrılması sorununa ek olarak, iddia ve savunma makamına ne kadar süre tanınacağı gibi usule ilişkin birçok kuralı belirlemesi gerekiyor.  

Trump’ın başkanlık görevini bırakmasına rağmen kendisi aleyhinde bir azil sürecinin başlatılmasının anayasaya uygun olmadığı savunulmaya devam ediliyor. Trump’ın geçen sene Senato’daki azil yargılamalarında Trump’ı savunan Prof. Alan Dershowitz, Trump’ın eski başkan olarak Senato’da yargılanamayacağını ileri sürdü. Dershowitz’e göre anayasa, açık bir şekilde eski başkanların yargılanmasından bahsetmiyor. Federal Anayasa’nın ilk yazıldığı sırada eski hükümet çalışanlarının azledilmesi meselesi eyaletlerde gündeme gelmiş ve eyaletler, kendi anayasalarında eski hükümet yetkililerin azledilmesini öngören hükümleri kabul etmişti. Tarihsel bir yorum yapan Dershowitz’in argümanına göre Federal Anayasa yapıcıları, eyalet anayasalarından haberdardı ve görevi bırakan başkanların azledilmesi ihtimalini bir anayasa hükmü olarak bilerek kabul etmedi. Dershowitz ayrıca, eski Başkan Nixon aleyhinde yürütülen azil sürecine dikkat çekerek sürecin, Nixon’ın istifası ile sonlandırıldığını ve görevi bırakmış başkan aleyhinde yargılamalara başlanmadığını hatırlatıyor. 

Senato, Trump aleyhinde yürütülen azil sürecinin anayasaya uygun olup olmadığı hakkında sunulan bir tasarı üzerinde oylama yaptı. Senatör Rand Paul tarafından sunulan karar tasarısında Trump’ın azil sürecinin, anayasaya aykırılık teşkil ettiği ve sürecin son bulunması gerektiği öne sürüldü. 55 oy ile tasarı reddedildi ve Cumhuriyetçilerin Trump’ın azil sürecini rafa kaldırma girişimi başarısız oldu. Her ne kadar Cumhuriyetçiler bu tasarıyı geçiremese de, yapılan oylamalar Trump’ın suçlu bulunma ihtimalinin çok düşük olduğunu gösteriyor. Zira 45 Cumhuriyetçi üyenin, azil sürecinin anayasaya aykırı olduğu yönünde oy kullanmasına bakarak bu üyelerin 6 Ocak Kongre baskınından dolayı Trump’ı sorumlu tutmayacağı bekleniyor. Ayrıca azil yargılamalarının devam etmesi yönünde oy kullanan beş Cumhuriyetçi senatörün, Trump’ı suçlu bulacak yönde oy kullanacağının garantisi bulunmuyor. Yargılamaları temelden etkileyecek ve Cumhuriyetçi senatörleri ikna edecek bir delil sunulmadığı takdirde Trump’ın, Kongre tarafından azledilerek suçlu bulunması için gereken 67 üye sayısına ulaşılması çok zor görünüyor.   

Trump, haftanın ilk gününde Florida’nın Palm Beach Bölgesi’nde Eski Başkanın Ofisi’ni açtı. Trump, ileride yapmayı düşündüğü açıklamaları buradan yaparak halka seslenecek. Şu an gündeminde azil yargılamaları olan Trump, Senato’daki yargılamalara yeni tuttuğu avukatlar ile stratejisini belirleyerek hazırlanıyor. South Carolina eyaletinde avukatlık yapan Butch Bowers, Trump’ı savunacak. Trump, eskiden savcı olarak görev yapmış Deborah Barbier’i savunma ekibine dahil etti. Trump, bu sene başlatılan azil sürecinde eski avukatları ile beraber çalışmıyor. Geçtiğimiz sene birçoklarına göre başarılı bir savunma yapan avukatların bazıları, kendi itibarını düşünerek ya da Trump’ın yeterli ödemeyi yapmayacağını göz önünde bulundurarak Trump’ın yeni azil sürecinde yer almak istemedi. Trump’ın bu süreçte kendisini savunacak avukat bulmakta zorlandığı aktarılıyor. 

Florida’da yaşamaya devam edecek olan Trump’ın önümüzdeki dönemde yapılacak seçimlerde boy göstermesi bekleniyor. Trump’ın hedefinde, azil sürecinde kendisi aleyhinde oy kullanan Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Liz Cheney ve seçim sonrasında Trump’ın oyların sayılmasına ilişkin isteğini yerine getirmeyen Georgia Eyalet Valisi Brian Kemp var. 2022 yılı seçimlerine girecek olan bu iki isim, ileriki dönemde Trump’ın muhalefeti ile savaşmak durumunda kalabilir. Nitekim Liz Cheney, Trump aleyhinde oy kullandıktan kısa bir süre sonra parti içerisinde kendisine bir rakip buldu. Temsilciler Meclisi’ndeki birçok Cumhuriyetçi üye, Cheney’nin Kongre’deki liderlik pozisyonundan alınmasını istiyor. Liz Cheney, Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçi Parti’nin üçüncü ismi. Georgia’da iki senatörlük koltuğunu kaptıran Cumhuriyetçileri, 2022 yılında önemli bir valilik seçimi bekliyor. Vali Kemp, 2022 seçimleri öncesinde parti içerisinde düzenlenen ön  seçimlerde parti içerisinde Trump’ı destekleyen bir isim ile karşılaşabilir. 

Trump haftanın ilerleyen günlerinde, Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçi Parti Lideri Kevin McCarthy’yi ve kendisine yakın isimleri Florida’da ağırladı. Trump ile toplantı talep eden McCarthy, Trump’ın partisi ile bağlarının kopmasını istemiyor. McCarthy’nin, seçimlerden sonra bir yol ayrımına girdiği söyleniyordu. McCarthy’nin partide, ya müesses nizamı temsil eden Liz Cheney gibi isimlerin ya da Trump destekçilerinin yolunu takip etmesi gerektiği öne sürülüyordu. McCarthy, 2022 yılında Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin üstünlüğü ele geçirmesi için Trump’ın desteğini önemli görüyor.