Trump yönetimi İran Petrol Bakanlığı, İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) ve İran Ulusal Tanker Şirketi’ne (NITC) terörle mücadele yaptırımı uygulayacaklarını açıkladı. Analistlere göre seçim arefesinde gelen yeni yaptırım hamlesi İran’a yönelik baskı politikasının devam etmesini sağlamak ve kolayca geri dönülmesini engellemek amacı güdüyor. ABD Hazine Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (OFAC) tarafından, İran Petrol Bakanlığı, NIOC ve NITC ile ilişkili kuruluş ve kişilere yaptırım uygulanacağı bildirildi. Bu kapsamda, aralarında İran Petrol Bakanı Bijan Zanganeh'in de bulunduğu üst düzey yetkililerinin yaptırım listesine alındığı aktarıldı. Açıklamada, yaptırımların Washington’un terör listesindeki İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü (IRGC-QF) için mali destek sağlama amacıyla petrol ve petrol ürünleri sevkiyatını gerçekleştiren kişi ve kuruluşları hedef aldığı vurgulandı.

Açıklamada ayrıca yakınlarda gerçekleştirilen İran petrolünün Venezuela’daki “gayrı-meşru Maduro rejimine” satışında dahli bulunduğu OFAC tarafından tespit edilen 4 kişiye de yaptırım uygulanacağı belirtildi. Hazine Bakanlığı işadamı Mahmud Madanipour ve merkezi Birleşik Arap Emirlikleri’nde bulunan şirketi Mobin International’ı, İran Ulusal Petrol Şirketi’nden alınan benzinin Maduro hükümetine nakliyesi için Venezuela şirketi PdVSA ile anlaştığı gerekçesiyleyaptırım listesine aldı. Madanipour’un İngiltere merkezli şirketleri, Mobin Holding ve Oman Fuel Trading de ABD’nin yaptırım listesine alındı. Bahsi geçen iki şirket ağustos ayında ABD tarafından el konulan tankerlerdeki yakıtın sahibi olduklarını kabul etmişler ancak mahkeme belgelerinde geçen “yakıtın teslimat yerinin Venezuela olduğu” iddiasını reddetmişlerdi.

OFAC açıklamasında Kudüs Gücü kontrolündeki petrol nakliye ağının sadece 2019 yılının ilkbaharında 12’den fazla İran tankeriyle 10 milyon varil ham petrolün çoğunu Esat rejimine taşıdığını vurgulayarak İran’ın Suriye’deki çatışmaları bu tür faaliyetlerle canlı tuttuğunu belirtti. Hazine Bakanı Steven Mnuchin de yaptığı açıklamada, “İran'daki rejim, IRGC-QF'nin istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini finanse etmek için petrol sektörünü kullanıyor” iddiasında bulundu. Mnuchin, İran rejiminin terörist gruplara destek vermeyi ve nükleer programlarını geliştirmeyi İran halkının ihtiyaçlarını karşılamanın önüne koyduğunu savundu. 

Dışişleri Bakanı Pompeo da yaptırımlarla ilgili yaptığı açıklamada, “İran ham petrolünü satın almaya devam eden az sayıdaki müşteri bilmelidir ki İran’ın teröre destek vermesine ve Ortadoğu’daki zararlı faaliyetlerine mali destek sağlamış oluyorlar” ifadelerini kullandı. İran Petrol Bakanı Bijan Zanganeh, Twitter’dan yaptığı açıklamada kendisine ve çalışma arkadaşlarına yönelik yaptırım kararını eleştirerek, “Benim ve çalışma arkadaşlarımın yaptırım listesine alınması, İran petrol satışını sıfıra indirme siyasetinin başarısız olmasına karşılık Washington'ın pasif bir tepkisidir. Dünyada tek taraflı politikaların devri kapanmıştır. İran petrol sanayisinde herhangi aksaklık oluşmayacak. İran dışında yaptırıma uğrayacak hiçbir mal varlığım yoktur” ifadelerini kullandı.

Analistler, Washington yönetiminin başkanlık seçimlerine kısa bir süre kala terörle mücadele kapsamında yaptırımlar uygulamasını İran’a yönelik baskı politikalarını genişletme çabalarının yanı sıra anketlerde önde görünen Biden’ın seçilmesi durumunda İran’a karşı uygulanan politikaların değiştirilmesini zorlaştırma amacı taşıdığını da düşünüyor. Biden daha önce yaptığı açıklamalarda İran’la yeni müzakereler başlatabileceği ve 2015 nükleer anlaşmasına geri dönebileceğinin sinyalini vermişti. Uzmanlar İran’a yönelik yeni yaptırımların da kısa sürede devreye sokulabileceğini düşünüyor. Diğer yandan yeni tip yaptırımlar İran ithalatında büyük paya sahip olan Çinli şirketlere karşı daha sert yaptırım uygulama imkânı veriyor. İran’a karşı uygulanan yaptırım programı halihazırda zaten oldukça kapsamlıydı. Bu nedenle yeni yaptırımların İran’ın petrol satışlarında ciddi bir etkisi olmayacağını ama Biden göreve gelse bile bu alanda hemen değişiklikler yapamayacağı için uluslararası şirketlerin İran ile yeni anlaşmalara varmasının önünde engel teşkil edeceği düşünülüyor.